Di tích ATK2

Bia ở sân nhà cụ Đồ Ba

Nhà cụ Đồ Ba (Ngô Văn Thấu) làng Vân Xuyên được công nhận di tích lịch sử văn hóa, nơi Hoàng Quốc Việt về gây dựng cơ sở cách mạng đầu tiên ở Hiệp Hòa tháng 8 năm 1938. Ngôi nhà cụ Đồ Ba được nhà nước công nhận Di tích lịch sử văn hóa ATK2 Hiệp Hòa.

Ngôi nhà cổ cụ Đồ Hai (Ngô Văn Quỳ) là nơi tổ chức cuộc họp chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa Yên Bái tháng 2 năm 1930 do Nguyễn Thái Học, Nguyễn Khắc Nhu, Nguyễn Thế Nghiệp chủ trì.

Ngôi nhà cụ Nguyễn Văn Chế, xóm Đá làng Vân Xuyên được công nhận di tích lịch sử, là nơi Trung ương Đảng khai mạc lớp huấn luyện chính trị cho cán bộ một số tỉnh thuộc Bắc Kỳ ngày 19 tháng 11 năm 1942, Tổng bí thư Trường Chinh trực tiếp dạy. Lớp học kết thúc, mờ sáng ngày 21 tháng 11 quân Pháp đến vây bắt, Trường Chinh khéo léo thoát được ra bờ sông Cầu, được cha con ông Nịnh làm nghề chài lưới đưa sang sông an toàn.

Nhà ông Lý Đông (Ngô Văn Đông) làng Liễu Ngạn, tổng Hoàng Vân, nơi Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ lần thứ nhất ngày 15 - 20 tháng 4 năm 1945 để chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Dự hội nghị có nhiều cán bộ cao cấp của Trung ương Đảng như Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Văn Tiến Dũng, Lê Thanh Nghị, Trần Đăng Ninh... do Trường Chinh Tổng bí thư Đảng chủ trì.

Đền Soi làng Vân Xuyên thờ Thánh Tam Giang Trương Hống và Trương Hát, được công nhận di tích lịch sử. Đây là nơi Trung ương Đảng mở nhiều lớp huấn luyện quân sự cho cán bộ các tỉnh về phương pháp khởi nghĩa giành chính quyền trong cách mạng tháng 8 năm 1945.

Miếu Cầu Hang thuộc làng Vạn Thạch, tổng Hoàng Vân, nằm ẩn trong khu rừng thông, nơi cất dấu tài liệu của cán bộ Việt Minh. Bà Nguyễn Thị La người làng Lạc Yên làm nhiệm vụ liên lạc thường đóng giả đi bắt cua bắt ốc đến miếu lấy tài liệu ở nơi quy định rồi chuyển đi.

Nội Đống Mú thuộc làng Vạn Thạch, ngày 16 tháng 2 năm 1940 Lê Hoàng - Xứ ủy viên xứ ủy Bắc Kỳ tổ chức kết nạp ba thanh niên Ngô Duy Thạnh, Ngô Văn Triệu, Nguyễn Văn Cường vào Đảng cộng sản, thành lập chi bộ đầu tiên của Hiệp Hòa.

Đình Vân Xuyên thờ Thành hoàng làng là Đức Thánh Đuổm (Dương Tự Minh), nơi diễn ra nhiều cuộc mít tinh cách mạng và là nơi xuất phát của lực lượng vũ trang đi giành chính quyền ở huyện lỵ Hiệp Hòa ngày 1 tháng 6 năm 1945.

Đình Vạn Thạch xây dựng 1680, thờ Thành hoàng là Đức Thánh Đuổm, trong đình còn lưu giữ 13 đạo sắc phong từ thời Lê - Nguyễn. Làng Vạn Thạch còn có cây xanh cổ thụ khoảng 800 tuổi, tán cây tỏa ra một vùng rộng lớn, dưới gốc cây xanh có ngôi miếu cổ thờ ba công chúa: Đào Hoa công chúa, Ngọc Lan công chúa, Mai Lan công chúa.

Đình Chợ Vân là ngôi đình của tổng Hoàng Vân. Nơi đây ngày 15 tháng 3 năm 1945 nhân lúc phiên chợ còn đông người, Lê Thanh Nghị và Nguyễn Trọng Tỉnh đã đứng lên bờ tường đình tuyên truyền, hiệu triệu quần chúng chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền. Ngày 16 tháng 3 năm 1945 Ban cán sự tỉnh tổ chức một cuộc mít tinh tại đình chợ Vân đông tới hàng nghìn người, có sự tham gia thị uy của các đội tự vệ chiến đấu của tổng Hoàng Vân, tổng Ngọc Thành và khu vực ấp Ba Huyện. Sau cuộc mít tinh đoàn người biểu tình tiến thẳng vào Đồn Cọ phá kho lấy thóc.

  • Đình Chợ Vân
  • Chợ Vân nhìn từ sân Đình Chợ Vân
  • Đình làng Vân Xuyên